data-nosnippet>
Meteorologija politike ili hladna procjena odnosa – profesor Univerziteta u Beogradu Ivan Videnović smatra da je u Evropskoj uniji s Aleksandrom Vučićem politički gotovo, a da je talas tekstova o “sarajevskom safariju” u evropskim medijima označio kraj srdačnih susreta s njim. U razgovoru za Vijesti.ba kaže kako građani Srbije žive u stanju koje opisuje kao svojevrsnu okupaciju.
Prema njegovim riječima, teško je govoriti o slobodnim izborima dok se po selima i gradovima pojavljuju maskirane, naoružane grupe. Takvu sliku naziva komičnom podsaharskom diktaturom u kojoj vlast podsjeća na karikaturalnog poglavicu iz filmova Saše Barona Cohena. Kao uzor, kaže, služi oružano kontrolisani referendum na Krimu, dok današnja praksa više liči na militantno pleme koje prisiljava građane da glasaju u “ćoravim kutijama”.
Videnović ocjenjuje da je Vučićeva doktrina u potpunosti zasnovana na paranoičnoj kontroli. Sve, pa i najmanja mjesna zajednica, mora biti pod apsolutnim nadzorom vlasti. Ništa se ne prepušta drugima i u tom cilju koriste se, kako navodi, falsifikati, zastrašivanja, ucjene, prijetnje i kupovina podrške. Kao posebnu otežavajuću okolnost ističe činjenicu da značajan dio građana i dalje ne napušta historijske mitove i falsifikate koji su činili srž Miloševićevog nacional-socijalističkog režima. Ti narativi su proglašeni nacionalnim interesom, pa između Vučića i dobrog dijela njegovih oponenata, kaže on, nema velike razlike kada se govori o tim ključnim postulatima.
Profesor podsjeća da je Srbija danas teritorijalno veća nego u većini perioda svoje historije, čak i bez Kosova, ali da uprkos tome ostaje suštinski nezadovoljna svojim granicama. Kao simbol tog nezadovoljstva navodi činjenicu da Srbija ne obilježava 13. juli 1878. godine, dan međunarodnog priznanja nezavisnosti na Berlinskom kongresu, koji opisuje kao najvažniji datum u srpskoj historiji 19. vijeka.
Videnović smatra da je u ovoj situaciji izvjestan takozvani makedonski scenario iz 2015. godine, kada su u toj zemlji vođeni pregovori vlasti i opozicije uz posredovanje međunarodne zajednice. Kaže da je utisak u evropskim krugovima da je sa Vučićem urađeno sve što je moglo i da je priča o “sarajevskom safariju” bila prelomni trenutak nakon kojeg više nema toplih rukovanja. Zbog toga, po njemu, slijedi faza u kojoj je potrebno okupljanje svih demokratskih snaga u društvu i jasno isticanje kandidata koji bi mogao biti budući premijer, slično ulozi koju je u Sjevernoj Makedoniji imao Zoran Zaev.
On ističe da evropski partneri od opozicije očekuju jasne odgovore. Prije svega, da li ostaju Briselski i Ohridski sporazum, da li se prihvata francusko-njemački, odnosno EU plan za Kosovo u okviru poglavlja 35, da li će Srbija u potpunosti prihvatiti zajedničku spoljnu i bezbjednosnu politiku Evropske unije, kakav je konkretan plan za postupno uklanjanje ruskog uticaja iz energetskog sektora i kakav je odnos prema populističkim zakonima kojima se zabranjuju određene rudarske aktivnosti. Bez tih odgovora, naglašava, teško je očekivati ozbiljniju podršku i pomoć Evropske unije.
Cijeli intervju sa profesorom Ivanom Videnovićem bit će objavljen večeras od 20 sati na portalu Vijesti.ba.