Rekordno zaduživanje u završnici godine
Vlada Republike Srpske je u decembru, umjesto ranije planiranih 70 miliona konvertibilnih maraka, putem berzanskih emisija obveznica prikupila ukupno 99,4 miliona KM. Od tog iznosa, 33,4 miliona KM obezbijeđena su 22. decembra, dok je 66 miliona prikupljeno sedam dana ranije.
Za 2025. godinu bilo je predviđeno novo zaduženje od 862 miliona KM, ali je plan tokom godine uvećan za dodatnih 219 miliona. Time je entitet u jednoj godini povećao dug za oko 1,1 milijardu KM. Ministrica finansija RS-a Zora Vidović potvrdila je da ukupni dug Republike Srpske trenutno iznosi 6,8 milijardi KM.
Projekcije za 2026: dodatnih 2,138 milijardi KM
Prema budžetskim projekcijama, tokom 2026. godine planirano je novo zaduženje u ukupnom iznosu od 2,138 milijardi KM. Od toga se 1,7 milijardi KM odnosi na dugoročne kredite, dok je do 438 miliona KM predviđeno kroz kratkoročno zaduženje putem trezorskih zapisa. Ukoliko se ovi planovi realizuju, ukupni dug RS-a porastao bi na oko 7,2 milijarde KM, dok bi građani kroz rate i kamate otplaćivali približno 1,57 milijardi KM.
Arbitražni sporovi dodatno opterećuju državu
Pored entitetskih obaveza, i Bosna i Hercegovina se suočava s ozbiljnim finansijskim posljedicama međunarodnih arbitraža. Po presudi u slučaju Viaduct već je isplaćeno 110,7 miliona KM, dok ukupan iznos drugih presuđenih ili sporova u toku dostiže gotovo 1,91 milijardu KM.
Predsjedavajuća Vijeća ministara BiH Borjana Krišto potvrdila je da država mora izvršavati međunarodne presude, nakon čega slijedi regresna naplata od entiteta Republike Srpske.
Energetski sektor u dubokom minusu
Poseban teret predstavljaju gubici u energetici. RiTE Ugljevik je u prvih šest mjeseci poslovao s minusom od 27 miliona KM, dok je akumulirani gubitak dosegao 179 miliona KM. Dodatno, na teret ovog preduzeća dolazi 372 miliona KM po ranijoj arbitražnoj presudi, kao i 62 miliona eura obaveza za neisporučenu električnu energiju u periodu od 2022. do 2024. godine.
Kako bi se izmirio dio dugova prema slovenačkom partneru, Elektroprivreda RS je otkupila akcije RiTE Ugljevik za 20 miliona KM. Kao direktna posljedica finansijskih problema, najavljeno je poskupljenje električne energije od 1. februara, za oko 10 posto za domaćinstva i šest posto za privredu.
Neriješena pitanja oko „Comsara“
Iako je ranije najavljivan raskid saradnje, ruski oligarh Rašid Serdarov i dalje posjeduje 25 posto udjela u Comsar Energy RS. Razlog leži u činjenici da kupoprodajna cijena od 240 miliona KM nije u potpunosti isplaćena. Do sada je uplaćeno oko 181 milion KM, dok preostali iznos nije planiran u budžetu za 2026. godinu.
Dugovi na Jahorini prelaze 200 miliona KM
Finansijski problemi nisu zaobišli ni Olimpijski centar Jahorina, čiji su računi blokirani, a ukupne obaveze premašuju 200 miliona KM. Uprava centra planira novo zaduženje od 30 miliona KM, dok je Vlada RS-a već odobrila dodatnih 10 miliona KM subvencija.
Sve navedene brojke, prema upozorenjima stručnjaka, ukazuju na to da će 2026. godina biti dočekana s ozbiljnim fiskalnim opterećenjem, čije će posljedice najviše osjetiti građani kroz poreze, cijene energenata i smanjen prostor za socijalna izdvajanja.